Čeští Němci mezi regionální a „sudetoněmeckou identitou“ Historie v libereckých, frýdlantských a jabloneckých vlastivědách
Loading...
Date
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Technická univerzita v Liberci
Technical University of Liberec
Technical University of Liberec
Abstract
Bei der Identitätsformung der aus den tschechischen Ländern stammenden Deutschen bzw. der tschechoslowakischen oder Sudetendeutschen spielten neben dem wetteifern mit dem tschechischen Emanzipationsprozess (dem bis jetzt die Forschungsaufmerksamkeit gewidmet wurde) auch die parallelen regionalen Identitäten eine wichtige Rolle, die in Folge der gemischten Besiedlung überdauerten. Eine starke Verbindung mit den Regionen beweist eine große Menge an landeskundlichen werken; reich war auch die landeskundliche Produktion in der Region der Oberneiße. Die Forschungsgebiete, die im Rahmen der Landeskunde der regionalen Geschichte gewidmet wurden, weisen deutlichen Einfluss der deutschen, an der Prager Universität gepflegten Geschichtsschreibung auf. Bedeutend war aber auch die Gegenrichtung der Übertragung, indem die Regionalgeschichte als Quelle der konkreten Fakten und Beispiele diente, die die von den Akademikern formulierten Entwicklungstendenzen bestätigen sollten. Beim Konstruieren der einheitlichen Identität der Deutschen aus den tschechischen Landesteilen, bzw. aus der Tschechoslowakei, deren wesentlicher Bestandteil die eigene Geschichtsauffassung war, ist das popularisierte geschichtliche Narrativ und die Identifikation mit den Vorfahren, mit den bedeutenden Kulturschaffenden wichtig. Regionenwiedie Oberneiße, dieoftdurchraue Klimabedingungen, geographisch ungünstige Situation oder auch durch die Position an der wirkungsperipherie der höheren Verwaltungsstrukturen gekennzeichnet sind, gewährten den nötigen Raum, wo sich Eigenschaften wie Unternehmer- und Erfindergeist und die Fähigkeit, in den ungünstigen Bedingungen zu bestehen, durchsetzen konnten. Das ist die Ausgangsfigur des Narrativs der regionalen Landeskunden. zu dieser am Anfang neutralen Grundlage kam schrittweise der nationale Inhalt hinzu. In den landeskundlichen werken aus dem Anfang der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts erschien diese charakteristik im engen zusammenhang mit der Formulierung des Geschichtssinnes der tschechischen Deutschen, bzw. mit ihrer geschichtlichen Kultivierungsaufgabe und projizierte sich in die Betonung des Besiedlungs- und Kolonisierungsthemas. Unter dem Einfluss des Patriotismus wurde dann vorausgesetzt, dass für diese Aufgabe gerade der deutsche Bevölkerungsteil die besondere angeborene Begabung hat.
An important factor for examining the identity of Germans from the Czech lands during the „long 19th century“ is the fact that, due to the heterogeneous spreading of settlement, astrong regional co-existence persisted for along time. The regional geographical publications (so popular in the German-speaking environment) described characteristics of the individual regions quite comprehensively. The study explores the influence of regional geography on the formation of the common identity of Czech (Czechoslovak) Germans. It focuses on the formation of the historical narrative, which was created by interaction between the academic sphere and regional research. Attention is paid especially to the development of specific themes, historical stories and auto-stereotypes contained in the local geographical production of the Upper Nisa (horní Ponisí) region.
Przy tworzeniu tożsamości Niemców na ziemiach czeskich, ewentualnie czechosłowackich lub Niemców sudeckich miało znaczenie nie tylko współzawodnictwo z konkurencyjnym emancypacyjnym procesem czeskim, który był dotąd w polu uwagi badawczej, ale także równoległej identyczności regionalnej, trwa- jącej w następstwie niekompaktowego zasiedlenia. Mocne relacje z regionami dokumentuje szereg produkcji o kraju ojczystym w do- rzeczu Nysy. części badań w ramach wiedzy o kraju ojczystym historii regionu, wykazuje przede wszystkim wpływ niemieckiej historiografii pie- lęgnowanej na uniwersytecie praskim. znaczenie miał i odwrotny kierunek przeniesienia, kiedy to historia regionalna służyła jako źródło konkretnych faktów, przykładów, które miały potwierdzać środowiskom akademicznym formułowane trendy rozwojowe. Pod- czas konstruowania jednolitej tożsamości Niemców z obszarów cze- skich, ewent. czechosłowackich, której wyraźną częścią była własna koncepcja historii, jest ważny popularyzowany narrator historyczny i identyfikacja przodków, wybitnych osobowości kulturotwórczych. Regiony, takie jak dorzecze Nysy, wyróżniające się często surowymi warunkami klimatycznymi, niekorzystną sytuacją geograficznie i pozycją na peryferiach oddziaływania wyższych struktur administra- cyjnych stwarzały przestrzeń, gdzie mogły mieć wpływ właściwości takie jak przedsiębiorczość i wynalazczość, zdolność wytrwania w niekorzystnych warunkach. To jest wyjściową figurą narracyjną regionalnej wiedzy o kraju ojczystym. Stopniowo do tej początkowo neutralnej podstawy była nabierana treść nacjonalna. w dziełach autorów o kraju ojczystym z początku drugiej połowy XIX wieku charakterystyka ta pojawiała się w ścisłym powiązaniu ze formuło- waniem sensu historii czeskich Niemców, ewent. ich historycznym zadaniem kultywacyjnym i wyświetlała się z podkreśleniem temat zasiedlania i kolonizacji. Pod wpływem nacjonalizacji oczekiwało się następnie, że właśnie niemiecka grupa etniczna ma szczególnie wro- dzony talent do tego zadania.
An important factor for examining the identity of Germans from the Czech lands during the „long 19th century“ is the fact that, due to the heterogeneous spreading of settlement, astrong regional co-existence persisted for along time. The regional geographical publications (so popular in the German-speaking environment) described characteristics of the individual regions quite comprehensively. The study explores the influence of regional geography on the formation of the common identity of Czech (Czechoslovak) Germans. It focuses on the formation of the historical narrative, which was created by interaction between the academic sphere and regional research. Attention is paid especially to the development of specific themes, historical stories and auto-stereotypes contained in the local geographical production of the Upper Nisa (horní Ponisí) region.
Przy tworzeniu tożsamości Niemców na ziemiach czeskich, ewentualnie czechosłowackich lub Niemców sudeckich miało znaczenie nie tylko współzawodnictwo z konkurencyjnym emancypacyjnym procesem czeskim, który był dotąd w polu uwagi badawczej, ale także równoległej identyczności regionalnej, trwa- jącej w następstwie niekompaktowego zasiedlenia. Mocne relacje z regionami dokumentuje szereg produkcji o kraju ojczystym w do- rzeczu Nysy. części badań w ramach wiedzy o kraju ojczystym historii regionu, wykazuje przede wszystkim wpływ niemieckiej historiografii pie- lęgnowanej na uniwersytecie praskim. znaczenie miał i odwrotny kierunek przeniesienia, kiedy to historia regionalna służyła jako źródło konkretnych faktów, przykładów, które miały potwierdzać środowiskom akademicznym formułowane trendy rozwojowe. Pod- czas konstruowania jednolitej tożsamości Niemców z obszarów cze- skich, ewent. czechosłowackich, której wyraźną częścią była własna koncepcja historii, jest ważny popularyzowany narrator historyczny i identyfikacja przodków, wybitnych osobowości kulturotwórczych. Regiony, takie jak dorzecze Nysy, wyróżniające się często surowymi warunkami klimatycznymi, niekorzystną sytuacją geograficznie i pozycją na peryferiach oddziaływania wyższych struktur administra- cyjnych stwarzały przestrzeń, gdzie mogły mieć wpływ właściwości takie jak przedsiębiorczość i wynalazczość, zdolność wytrwania w niekorzystnych warunkach. To jest wyjściową figurą narracyjną regionalnej wiedzy o kraju ojczystym. Stopniowo do tej początkowo neutralnej podstawy była nabierana treść nacjonalna. w dziełach autorów o kraju ojczystym z początku drugiej połowy XIX wieku charakterystyka ta pojawiała się w ścisłym powiązaniu ze formuło- waniem sensu historii czeskich Niemców, ewent. ich historycznym zadaniem kultywacyjnym i wyświetlała się z podkreśleniem temat zasiedlania i kolonizacji. Pod wpływem nacjonalizacji oczekiwało się następnie, że właśnie niemiecka grupa etniczna ma szczególnie wro- dzony talent do tego zadania.
Description
Subject(s)
nacionalismus, historismus, identita, vlastivěda, Němci z českých zemí, Nationalism, historism, identity, geography, Germans from Czech lands
Citation
Item identifier
ISSN
1213-5097