Venkovská usedlost čp. 5 v Kohoutovicích: poznatky z průzkumu patrového roubeného domu na Českodubsku…
Title Alternative:Das Gehöft Nr. 5 in Kohoutowitz/ Kohoutovice. Zur Erforschung eines zweigeschossigen Blockhauses in der Region Böhmisch Aicha/Český Dub
Loading...
Date
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
The article summarizes the documentation of house No. 5 in Kohoutovice, which was managed to be documented as part of a survey of the oldest representatives of vernacular architecture in Český Dub area and Jizera river area. This is a historic homestead in an extremely authentic structural form, important for understanding the development of a multi-storey country house. The documentation of house No. 5 was motivated by an effort to supplement and update older surveys, ranking the object among the representatives of the oldest surviving layer of a timber house in the region. The dendrochronological analysis placed the age of this house up to the fi rst third of the 19th century, and this conclusion can thus serve to complete the timeline of the development of the one-story timber house in the region. House No. 5, despite the overall maintenance, shows partial failures of the wooden structures, which may require more extensive replacements in the future. The house is protected as a cultural monument, so even its repairs should be carried out in accordance with monument principles. Apart from the partial modernization of the living area, the homestead has been preserved in an extremely authentic state with a number of valuable elements - for example, a set of historic door panels including fi ttings. It is a valuable representative of the wealthy farmstead in the researched area.
Das Gehöft Nr. 5 ist ein außerordentlich wertvoller Vertreter der Volksarchitektur in der Region und eine wesentliche materielle Quelle für das Verständnis von Veränderungen in der ländlichen Baupraxis. Die Aufnahme des Untersuchungsobjekts in die Erforschung der ältesten Bauschicht in der Region Böhmisch Aicha/Český Dub und im Iservorgebirge/ Pojizeří wurde dadurch motiviert, als es einen Abschluss der Entwicklungsreihe des zweistöckigen Blockhauses und der Erforschung des Übergangs von einem zweigeschossigen Haus mit einer hohen Stube und einem Halbgeschoss zu einem Haus mit einer vollwertigen Kammer über der Stube darstellt. Die Ergebnisse der Untersuchung, die das Haus eindeutig als Neubau in das Jahr 1810 datieren, halfen uns, diesen konstruktiven Bautypus insgesamt in die Zeitachse seiner Errichtung einzuordnen. Aus denkmalpfl egerischer Sicht ist das gesamte Bauernhaus in einem äußerst authentischen Zustand erhalten und ein wertvolles Zeugnis für die urbanistische Entwicklung der Siedlung, die Anlage und Funktion des Bauernhauses, die bauliche Entwicklung und die spezifi sche Form einzelner Konstruktionen und Elemente. Sämtliche erhaltenen Gebäudestrukturen (Blockwerk, Mauerwerk, Dachstuhl) können als sehr wertvolle Elemente gelten. Teilweise moderne, unsachgemäßen Eingriffe betreffen einzig den Stubenbereich und die Heizungsanlage. Dagegen ist der gesamte Wirtschaftsbereich (d. h. Stall im Erdgeschoss und Kammergeschoss) außerordentlich gut erhalten und bewahrt weiterhin mehr oder weniger seine Wirtschafts- und Lagerfunktion. Die erhaltenen originalen Türgewände und Beschläge in den oberen Kammern sind in der Region einzigartig. Das Bauernhaus gehört zu den ältesten Gehöften aus der Zeit der Dorfbesiedlung. Das heutige Gebäude Nr. 5 ist ein Neubau eines wohlhabenden Bauerngutes aus dem frühen 19. Jahrhundert. Trotz partieller Mängel befi ndet sich das Haus in einem guten Erhaltungszustand und ist nicht unmittelbar vom Verfall bedroht. Da es als Kulturdenkmal geschützt ist, sollte die künftige Instandsetzung unter Beachtung der denkmalpfl egerischen Aufl agen erfolgen, damit das Haus als Beispiel der Bau- und Handwerkstechnik erhalten bleibt.
Posiadłość nr 5 to wyjątkowo cenny przedstawiciel budownictwa ludowego w regionie i zasadnicze źródło materialne umożliwiające poznanie przemiany zwyczajów budownictwa wiejskiego. Zawarcie tego obiektu do badań najstarszych warstw budowlanych na obszarze Českiego Dubu i dorzecza Izery było motywowane dopełnieniem szeregu rozwojowego piętrowego domu przysłupowego i badania okresu przejściowego od domu piętrowego z wysoką izbą i półpiętrem do domu z pełnowartościowym pomieszczeniem nad izbą. Wyniki badań, które jednoznacznie datują dom jako budynek z roku 1810 pomogły nam zaszeregować ten całościowo konstrukcyjny typ do osi czasowej jego budowania. Z punktu widzenia zabytkowego cała posiadłość przetrwała w wyjątkowo autentycznym stanie jako cenny dokument urbanistycznego rozwoju siedzib, zorganizowanie i funkcjonowanie posiadłości rolniczej, rozwoju budowlanego i konkretnego charakteru poszczególnych konstrukcji i elementów. Bardzo cennymi elementami są wszelkie przetrwałe konstrukcje budowlane (cembrowanie, mur, wiązania dachowe). Częściowe współczesne niewłaściwe interwencje dotknęły tylko części izbowej i urządzenia grzewczego. Wręcz odwrotnie, wyjątkowo dochowana jest cała część gospodarcza (chlewy na parterze i piętro z pomieszczeniem), która nadal utrzymuje swoją funkcję gospodarczą i magazynową. W ramach regionu przetrwał zupełnie unikatowy komplet pierwotnego wypełnienia drzwi i okucia w komorach na piętrze. Posiadłość należy do najstarszych posiadłości z okresu powstawania siedzib wiejskich. Obecny obiekt nr 5 jest budowlą bardzo bogatej posiadłości wiejskiej z początku XIX wieku. Dom, pomimo lokalnych usterek jest utrzymany w stanie zakonserwowanym i nie jest bezpośrednio zagrożony zanikiem. Dzięki temu, że jest chroniony jako zabytek kultury, to jego przyszłe naprawy powinny być realizowane zgodnie z warunkami ochrony zabytków tak, aby dom przetrwał jako dokument technologii budowlanych i rzemieślniczych.
Das Gehöft Nr. 5 ist ein außerordentlich wertvoller Vertreter der Volksarchitektur in der Region und eine wesentliche materielle Quelle für das Verständnis von Veränderungen in der ländlichen Baupraxis. Die Aufnahme des Untersuchungsobjekts in die Erforschung der ältesten Bauschicht in der Region Böhmisch Aicha/Český Dub und im Iservorgebirge/ Pojizeří wurde dadurch motiviert, als es einen Abschluss der Entwicklungsreihe des zweistöckigen Blockhauses und der Erforschung des Übergangs von einem zweigeschossigen Haus mit einer hohen Stube und einem Halbgeschoss zu einem Haus mit einer vollwertigen Kammer über der Stube darstellt. Die Ergebnisse der Untersuchung, die das Haus eindeutig als Neubau in das Jahr 1810 datieren, halfen uns, diesen konstruktiven Bautypus insgesamt in die Zeitachse seiner Errichtung einzuordnen. Aus denkmalpfl egerischer Sicht ist das gesamte Bauernhaus in einem äußerst authentischen Zustand erhalten und ein wertvolles Zeugnis für die urbanistische Entwicklung der Siedlung, die Anlage und Funktion des Bauernhauses, die bauliche Entwicklung und die spezifi sche Form einzelner Konstruktionen und Elemente. Sämtliche erhaltenen Gebäudestrukturen (Blockwerk, Mauerwerk, Dachstuhl) können als sehr wertvolle Elemente gelten. Teilweise moderne, unsachgemäßen Eingriffe betreffen einzig den Stubenbereich und die Heizungsanlage. Dagegen ist der gesamte Wirtschaftsbereich (d. h. Stall im Erdgeschoss und Kammergeschoss) außerordentlich gut erhalten und bewahrt weiterhin mehr oder weniger seine Wirtschafts- und Lagerfunktion. Die erhaltenen originalen Türgewände und Beschläge in den oberen Kammern sind in der Region einzigartig. Das Bauernhaus gehört zu den ältesten Gehöften aus der Zeit der Dorfbesiedlung. Das heutige Gebäude Nr. 5 ist ein Neubau eines wohlhabenden Bauerngutes aus dem frühen 19. Jahrhundert. Trotz partieller Mängel befi ndet sich das Haus in einem guten Erhaltungszustand und ist nicht unmittelbar vom Verfall bedroht. Da es als Kulturdenkmal geschützt ist, sollte die künftige Instandsetzung unter Beachtung der denkmalpfl egerischen Aufl agen erfolgen, damit das Haus als Beispiel der Bau- und Handwerkstechnik erhalten bleibt.
Posiadłość nr 5 to wyjątkowo cenny przedstawiciel budownictwa ludowego w regionie i zasadnicze źródło materialne umożliwiające poznanie przemiany zwyczajów budownictwa wiejskiego. Zawarcie tego obiektu do badań najstarszych warstw budowlanych na obszarze Českiego Dubu i dorzecza Izery było motywowane dopełnieniem szeregu rozwojowego piętrowego domu przysłupowego i badania okresu przejściowego od domu piętrowego z wysoką izbą i półpiętrem do domu z pełnowartościowym pomieszczeniem nad izbą. Wyniki badań, które jednoznacznie datują dom jako budynek z roku 1810 pomogły nam zaszeregować ten całościowo konstrukcyjny typ do osi czasowej jego budowania. Z punktu widzenia zabytkowego cała posiadłość przetrwała w wyjątkowo autentycznym stanie jako cenny dokument urbanistycznego rozwoju siedzib, zorganizowanie i funkcjonowanie posiadłości rolniczej, rozwoju budowlanego i konkretnego charakteru poszczególnych konstrukcji i elementów. Bardzo cennymi elementami są wszelkie przetrwałe konstrukcje budowlane (cembrowanie, mur, wiązania dachowe). Częściowe współczesne niewłaściwe interwencje dotknęły tylko części izbowej i urządzenia grzewczego. Wręcz odwrotnie, wyjątkowo dochowana jest cała część gospodarcza (chlewy na parterze i piętro z pomieszczeniem), która nadal utrzymuje swoją funkcję gospodarczą i magazynową. W ramach regionu przetrwał zupełnie unikatowy komplet pierwotnego wypełnienia drzwi i okucia w komorach na piętrze. Posiadłość należy do najstarszych posiadłości z okresu powstawania siedzib wiejskich. Obecny obiekt nr 5 jest budowlą bardzo bogatej posiadłości wiejskiej z początku XIX wieku. Dom, pomimo lokalnych usterek jest utrzymany w stanie zakonserwowanym i nie jest bezpośrednio zagrożony zanikiem. Dzięki temu, że jest chroniony jako zabytek kultury, to jego przyszłe naprawy powinny być realizowane zgodnie z warunkami ochrony zabytków tak, aby dom przetrwał jako dokument technologii budowlanych i rzemieślniczych.
Description
Subject(s)
Českodubsko, plošný průzkum, Kohoutovice, Liberecký kraj, památková péče, lidová architektura, Český Dub area, Extensive survey, Kohoutovice, Liberec region, Monument care, Vernacular architecture
Citation
ISSN
1213-5097