Vzestupy a pády komunistického soudce, důstojníka a politika Zdeňka Číhala (1921–2002)
Title Alternative:Aufstieg und Fall des kommunistischen Richters, Offi ziers und Politikers Zdeněk Číhal (1921–2002)
| dc.contributor.author | Pažout, Jaroslav | |
| dc.date.accessioned | 2024-09-12T07:18:23Z | |
| dc.date.available | 2024-09-12T07:18:23Z | |
| dc.description.abstract | The study is analyzes the fate of Zdeněk Číhal, who became the chairman of the District Court in Žatec in 1952 and the following year the chairman of the Regional Court in Liberec. From 1957, he served as the chief of the main administration of military courts and the deputy of the Minister of Justice. In the spring of 1968, he was relieved of his duties because, from the position of the fi rst deputy of the Minister of Justice, he obstructed judicial rehabilitation, and even in 1967, he also tried to infl uence court decisions. Already in October of the same year, he was nevertheless appointed administrator of the military district in Mimoň and, from February 1969, also of the military district of Mladá. In February 1970, he became the chairman of the District National Committee in Liberec. However, in the spring of 1970, the leading authorities of the Communist Party discovered that, before his dismissal from offi ce in 1968, he had recorded an interview with the editors of the Czechoslovak Radio about the issues of judicial independence and the deforming 1950s, in which he was supposed to defame the Communist Party and some of its offi cials. At the same time, he handed over secret documents to the editors. This was followed by his removal from the position of chairman of the district national committee and expulsion from the Communist Party. After 1989, he tried unsuccessfully to rehabilitate himself. | cs |
| dc.description.abstract | Die Studie ist dem Schicksal von Zdeněk Číhal gewidmet, der zunächst Angestellter der Firma Baťa bzw. des Staatsbetriebs Sázavan in Žďár nad Sázavou (Saar an der Sazawa) war. Als Mitglied der Kommunistischen Partei der Tschechoslowakei absolvierte 1949–1951 als ein Arbeiterkader die Juristische Fakultät der Arbeiterklasse, womit seine kometenhafte Karriere einsetzte. 1952 wurde er Präsident des Bezirksgerichts in Žatec (Saaz) und im folgenden Jahr Präsident des Landgerichts in Liberec (Reichenberg), wo er eine Reihe politischer Prozesse führte. 1957 wurde er Leiter der Hauptverwaltung der Militärgerichte, was mit seiner Reaktivierung zum Militärdienst und seiner Beförderung vom Gefreiten zum Oberst verbunden war. Im selben Jahr wurde er zum stellvertretenden Justizminister und 1963 sogar zum Ersten Stellvertreter ernannt. In den ersten Monaten des Prager Frühlings zahlte er den Preis dafür, dass er von seinem Posten als Erster Stellvertretender Justizminister aus die Rehabilitierung der Justiz blockiert und 1967 sogar versucht hatte, Einfl uss auf gerichtliche Entscheidungen zu nehmen. Im April 1968 wurde er deshalb von seinen Aufgaben entbunden. Sein berufl icher Neubeginn wurde durch die Besetzung der Tschechoslowakei im August 1968 ermöglicht. Im Oktober desselben Jahres wurde er Verwalter des Militärkommandos Mimon und im Februar 1969 auch des Militärkommandos Mladá. Er war voll in die „Konsolidierungs“-Bemühungen eingebunden, einschließlich einer engen Zusammenarbeit mit den „vorübergehend“ stationierten sowjetischen Truppen. Im Februar 1970 wurde er Vorsitzender des Bezirksnationalausschusses in Liberec. Im Frühjahr 1970 entdeckten jedoch die führenden Organe der Kommunistischen Partei der Tschechoslowakei, dass er vor seiner Amtsenthebung 1968 ein Interview mit Redakteuren des Tschechoslowakischen Rundfunks (darunter der spätere Emigrant Sláva Volný) zu den Themen richterliche Unabhängigkeit und Verwerfungen der 1950er Jahre aufgenommen hatte, in dem er die Kommunistische Partei und einige ihrer Funktionäre diffamiert haben soll. Gleichzeitig übergab er den Redakteuren zehn Dokumente als Verschlusssache. Daraufhin wurde er als Vorsitzender des Bezirks-Nationalkomitees entlassen und aus der Kommunistischen Partei ausgeschlossen, was 1976 in die mildere Strafe der Streichung seiner Mitgliedschaft umgewandelt wurde. Er erhielt nie wieder eine bedeutendere Anstellung und wurde 1975 aus der Armee entlassen. Nach 1989 bemühte er sich vergeblich um seine Rehabilitierung. | de |
| dc.description.abstract | Studium jest poświęcone losowi Zdeňka Číhala, pierwotnie pracownika fi rmy Baťa, ewentualnie zakładu narodowego Sázavan w miejscowości Žďár nad Sázavou. Ten członek KPCZ wystudiował w latach 1949–1951, jako kadra robotnicza, szkołę prawniczą dla pracujących, co rozpoczęło jego rakietową karierę. W roku 1952 został on rzewodniczącym Sądu Powiatowego w Žatcu, w roku następnym przewodniczącym Sądu Wojewódzkiego w Libercu, gdzie sądził w całym szeregu procesów politycznych. W roku 1957 został on naczelnikiem Głównej Administracji Sądów Wojskowych, z czym była związana i jego reaktywacja do służby wojskowej i awans z żołnierza na pułkownika. W tym samym roku został on mianowany namiestnikiem ministra sprawiedliwości a w roku 1967 mianowano go pierwszym namiestnikiem. W pierwszym miesiącu Praskiej Wiosny zapłacił za to, że blokował rehabilitacje sądowe w pozycji pierwszego namiestnika ministra sprawiedliwości. Jeszcze w 1967 roku próbował nawet wpływać na decyzje sądowe. Dlatego w kwietniu 1968 pozbawiono go funkcji. Restart profesjonalny umożliwiła mu okupacja Czechosłowacji w sierpniu 1968. W październiku tego roku został on administratorem okręgu wojskowego w Mimoniu a w lutym 1969 również okręgu wojskowego Mladá. Dołączył on w pełni do usiłowania „konsolidacyjnego“, łącznie ścisłej współpracy z funkcjonariuszami „tymczasowego“ umiejscowienia armii radzieckiej. W lutym 1970 roku został przewodniczącym Powiatowej Rady Narodowej w Libercu. Jednak na wiosnę 1970 roku stwierdziły organy kierownicze KPCZ, że przed swoim odwołaniem z funkcji w roku 1968 nagrał on rozmowę z redaktorami Radia Czechosłowackiego (włącznie późniejszego emigranta Slávy Volnégo) na temat kwestii niezależności sędziowskiej i deformacji lat pięćdziesiątych, w której miał zniesławiać partię komunistyczną i niektórych jej funkcjonariuszy. Przekazał również redaktorom dziesięć dokumentów będących w trybie ukrycia. Następnie doszło do jego odwołania z funkcji przewodniczącego Powiatowej Rady Narodowej i został wydalony z KPCZ. W roku 1976 kara ta została zmieniona na karę niższą – wykreślenie. Nigdy już nie uzyskał on odpowiedniego zatrudnienia, w roku 1975 został zwolniony z armii. Po roku 1989 usiłował daremnie o swoją rehabilitację. | pl |
| dc.format | text | |
| dc.identifier.doi | 10.15240/tul/007/2024-1-001 | |
| dc.identifier.issn | 1213-5097 | |
| dc.identifier.uri | https://dspace.tul.cz/handle/15240/175299 | |
| dc.relation.ispartof | Fontes Nissae | |
| dc.subject | Komunistická strana Československa | cs |
| dc.subject | Československo 1948–1989 | cs |
| dc.subject | Československá lidová armáda | cs |
| dc.subject | justice | cs |
| dc.subject | politické procesy | cs |
| dc.subject | rehabilitace | cs |
| dc.subject | Zdeněk Číhal (1921–2002) | cs |
| dc.subject | Communist Party of Czechoslovakia | en |
| dc.subject | Czechoslovakia 1948–1989 | en |
| dc.subject | Czechoslovak People‘s Army | en |
| dc.subject | Justice | en |
| dc.subject | political processes | en |
| dc.subject | rehabilitation | en |
| dc.subject | Zdeněk Číhal (1921–2002) | en |
| dc.title | Vzestupy a pády komunistického soudce, důstojníka a politika Zdeňka Číhala (1921–2002) | |
| dc.title.alternative | Aufstieg und Fall des kommunistischen Richters, Offi ziers und Politikers Zdeněk Číhal (1921–2002) | de |
| dc.title.alternative | The rise and fall of the communist judge, offi cer and politician Zdeněk Číhal (1921–2002) | en |
| dc.title.alternative | Rozwoje i pady komunistycznego sędziego, ofi cera i polityka Zdeňka Číhala (1921–2002) | pl |
| local.article.number | 1 | |
| local.citation.epage | 31 | |
| local.citation.spage | 2 | |
| local.note | Fontes Nissae | Prameny Nisy XXI, 2020, č. 2 vznikly vrámci výzkumného cíle Podpora recenzovaného periodika Fontes Nissae financovaného zinstitucionální podpory Ministerstva kultury na dlouhodobý koncepční rozvoj (DKRVO). Periodikum vychází s podporou Libereckého kraje a Nadace Český literární fond, za přispění Katedry historie Fakulty přírodovědně-humanitní a pedagogické Technické univerzity v Liberci, Krajské vědecké knihovny v Liberci, Městského muzea v Železném Brodě, Národního památkového ústavu, územního odborného pracoviště v Liberci, Oblastní galerie Liberec, Severočeského muzea v Liberci a Státního oblastního archivu v Litoměřicích, pobočky SOkA Jablonec nad Nisou a SOkA Liberec. | cs |
| local.relation.issue | 1 | |
| local.relation.volume | 25 |
Files
Original bundle
1 - 1 of 1
Loading...
- Name:
- Vzestupy a pády.pdf
- Size:
- 55.89 MB
- Format:
- Adobe Portable Document Format
- Description:
- článek