Josef Führich, andělé v Altlerchenfeldu a první výstava Führichovy sbírky v Liberci
Title Alternative:Joseph Führich, die Engel in Altlerchenfeld und die erste Ausstellung der Führich- Sammlung in Reichenberg
Abstract
The collections of the Liberec Regional Gallery include eight cartons by Josef Führich (1800–1876), which depict the personifications of the Elements and one medallion with a cherub. The drawings were created as templates for the decoration of the new Catholic church in the Altlerchenfeld district of Vienna, entrusted to Führich in 1854–1860. The text analyzes their iconography, which is based on older tradition, but is also closely relate d to Führich‘s late work, based on the author‘s conservative religious attitudes and the official religious-political ideology of the Austrian monarchy. The second part of the study examines the circumstances of the cartons arrival to Liberec. Führich donated them to the collections of the emerging Museum of Appli ed Arts on the occasion of his own exhibition in 1875. Führich´s pupil Rudolf Müller pushed through the construction of a collection of works by Josef Führich in the museum. The new instit ution thus used the supraregional significance of the work of the famous native and local artistic tradition in the current cultural and political context.
In den Sammlungen der Regionalgalerie Liberec befinden sich acht großformatige Kartons des aus Kratzau/ Chrastava gebürtigen Joseph (von) Führich (1800–1876). Sie stellen Personifikationen der vier Elemente dar, dazu kommt ein Medaillon mit einem Cherub. Diese Zeichnungen entstanden als Vorlagen für die Ausmalung der neu errichteten katholischen Kirche im Stadtviertel Altlerchenfeld in Wien, deren Planung zwischen 1854 und 1860 komplett Joseph Führich anvertraut war . Der Aufsatz befasst sich mit der Analyse ihrer Ikonographie, die auf der Tradition älterer Darstellungen beruht, jedoch auch auf die auf die Veränderungen in der Ikonografie der vier Elemente in der Kunst des 19. Jahrhunderts Bezug nahm. Zudem wird auf die Stellung der Kartons im Spätwerk Führichs eingegangen, das von einer konservativen religiösen Einstellung und der positiven Beziehung ihres Autors zur offiziellen, mit der Repräsentation der österreichischen Monarchie verbundenen religionspolitischen Ideologie geprägt war. Der zweite Teil des Beitrages befasst sich mit den Umständen, unter denen diese Kartons 1875 während Führichs Personalausstellung nach Reichenberg geraten sind, nachdem bereits zwei große Ausstellungen seines Werkes in Wien und Prag stattgefunden hatten. Führich selbst widmete sie anläßlich dieser Gelegenheit dem damals neu entstehenden Nordböhmischen Gewerbemuseum. An diesen Aktivitäten war Führichs Schüler Rudolf Müller maßgeblich beteiligt, der auch die Entstehung und den Aufbau einer eigenen Sammlung mit Werken Joseph Führichs in diesem Museum durchgesetzt hat. Im Rahmen der neu entstehenden Sammlungs-Institution wurde in den aktuellen kulturpolitischen Zusammenhängen dem Werk des berühmten Landsmanns eine besondere Bedeutung beigemessen. Damit bekräftigte man die überregionale Bedeutung künstlerischer Lokaltraditionen. Die Präsentationen von Führichs Werk in Wien, Prag und Reichenberg trugen zur Aktualisierung des Verweises auf seinen Anteils an der zeitgenössischen Malerei bei.
W kolekcji Galerii Regionalnej Liberec znajduje się osiem dużych kartonów pochodzących od rodaka chrastavskiego Josefa Führicha (1800–1876), które prezentują personifikację Żywiołów i jeden medalion z cherubinem. Rysunki te były przeznaczone jako wzory dla ozdób nowej budowy kościoła katolickiego w dzielnicy Altlerchenfeld w W iedniu, których plan był powierzony kompletnie Führichowi w latach 1854–1860. Tekst trudni się analizą ich ikonografii, która wywodzi się z tradycji ich starszych wyobrażeń, ale reaguje również na przemiany ikonografii Żywiołów w ówczesnej sztuce XIX wieku. Rozważa i ich powiązania w ramach późniejszych dzieł Führicha, opartych na konserwatywnych poglądach religijnych autora i pozytywnym stosunku do oficjalnej ideologii religijno-politycznej połączonej z reprezentacją monarchii austriackiej. Druga część tekstu skupia się na okoliczności, podczas której kartony te dostały się w roku 1875 do Liberca podczas monograficznej wystawy Führicha, którą poprzedzały duże wystawy jego dzieła w W iedniu i w Pradze. Sam Führich przekazał je przy tej okazji do zbiorów powstającego wówczas libereckiego muzeum artystyczno-przemysłowego. Wyraźnie angażował się w tych działaniach uczeń Führicha, Rudolf Müller, który również przeforsował wybudowanie szczególnego zbioru dzieła Josefa Führicha w muzeum. W ramach nowo powstającej instytucji zbiórkowej zostało ocenione w aktualnych powiązaniach kulturalno-politycznych znaczenie dzieła słynnego rodaka. Potwierdzone zostało ponadregionalne znaczenie miejscowych tradycji artystycznych. Prezentacje dzieła Führicha w W iedniu, w Pradze i w Libercu przyczyniły się również do aktualizacji przesłania jego udziału w ówczesnym malarstwie.
In den Sammlungen der Regionalgalerie Liberec befinden sich acht großformatige Kartons des aus Kratzau/ Chrastava gebürtigen Joseph (von) Führich (1800–1876). Sie stellen Personifikationen der vier Elemente dar, dazu kommt ein Medaillon mit einem Cherub. Diese Zeichnungen entstanden als Vorlagen für die Ausmalung der neu errichteten katholischen Kirche im Stadtviertel Altlerchenfeld in Wien, deren Planung zwischen 1854 und 1860 komplett Joseph Führich anvertraut war . Der Aufsatz befasst sich mit der Analyse ihrer Ikonographie, die auf der Tradition älterer Darstellungen beruht, jedoch auch auf die auf die Veränderungen in der Ikonografie der vier Elemente in der Kunst des 19. Jahrhunderts Bezug nahm. Zudem wird auf die Stellung der Kartons im Spätwerk Führichs eingegangen, das von einer konservativen religiösen Einstellung und der positiven Beziehung ihres Autors zur offiziellen, mit der Repräsentation der österreichischen Monarchie verbundenen religionspolitischen Ideologie geprägt war. Der zweite Teil des Beitrages befasst sich mit den Umständen, unter denen diese Kartons 1875 während Führichs Personalausstellung nach Reichenberg geraten sind, nachdem bereits zwei große Ausstellungen seines Werkes in Wien und Prag stattgefunden hatten. Führich selbst widmete sie anläßlich dieser Gelegenheit dem damals neu entstehenden Nordböhmischen Gewerbemuseum. An diesen Aktivitäten war Führichs Schüler Rudolf Müller maßgeblich beteiligt, der auch die Entstehung und den Aufbau einer eigenen Sammlung mit Werken Joseph Führichs in diesem Museum durchgesetzt hat. Im Rahmen der neu entstehenden Sammlungs-Institution wurde in den aktuellen kulturpolitischen Zusammenhängen dem Werk des berühmten Landsmanns eine besondere Bedeutung beigemessen. Damit bekräftigte man die überregionale Bedeutung künstlerischer Lokaltraditionen. Die Präsentationen von Führichs Werk in Wien, Prag und Reichenberg trugen zur Aktualisierung des Verweises auf seinen Anteils an der zeitgenössischen Malerei bei.
W kolekcji Galerii Regionalnej Liberec znajduje się osiem dużych kartonów pochodzących od rodaka chrastavskiego Josefa Führicha (1800–1876), które prezentują personifikację Żywiołów i jeden medalion z cherubinem. Rysunki te były przeznaczone jako wzory dla ozdób nowej budowy kościoła katolickiego w dzielnicy Altlerchenfeld w W iedniu, których plan był powierzony kompletnie Führichowi w latach 1854–1860. Tekst trudni się analizą ich ikonografii, która wywodzi się z tradycji ich starszych wyobrażeń, ale reaguje również na przemiany ikonografii Żywiołów w ówczesnej sztuce XIX wieku. Rozważa i ich powiązania w ramach późniejszych dzieł Führicha, opartych na konserwatywnych poglądach religijnych autora i pozytywnym stosunku do oficjalnej ideologii religijno-politycznej połączonej z reprezentacją monarchii austriackiej. Druga część tekstu skupia się na okoliczności, podczas której kartony te dostały się w roku 1875 do Liberca podczas monograficznej wystawy Führicha, którą poprzedzały duże wystawy jego dzieła w W iedniu i w Pradze. Sam Führich przekazał je przy tej okazji do zbiorów powstającego wówczas libereckiego muzeum artystyczno-przemysłowego. Wyraźnie angażował się w tych działaniach uczeń Führicha, Rudolf Müller, który również przeforsował wybudowanie szczególnego zbioru dzieła Josefa Führicha w muzeum. W ramach nowo powstającej instytucji zbiórkowej zostało ocenione w aktualnych powiązaniach kulturalno-politycznych znaczenie dzieła słynnego rodaka. Potwierdzone zostało ponadregionalne znaczenie miejscowych tradycji artystycznych. Prezentacje dzieła Führicha w W iedniu, w Pradze i w Libercu przyczyniły się również do aktualizacji przesłania jego udziału w ówczesnym malarstwie.
Description
Subject(s)
religious painting of the 19th century, iconography of the Elements, art exhibitions in the 19th century, náboženská malba 19. století, ikonografie Živlů, umělecké výstavy v 19. století, religious painting of the 19th century, iconography of the Elements, art exhibitions in the 19th century
Citation
Item identifier
ISSN
1213-5097