Architektonická stránka vybraných drážních budov Jihoseveroněmecké spojovací dráhy mezi lety 1854 a 1909

Title Alternative:Architektonische Gestalt der K. k. priv. Süd-norddeutschen Verbindungsbahn
Simple item page
dc.contributor.authorTarant, Jiří
dc.date.accessioned2024-09-12T07:18:23Z
dc.date.available2024-09-12T07:18:23Z
dc.description.abstractThe study is based on the diploma thesis „When the train arrived - the history of the railway from Pardubice/Pardubitz to Liberec/Reichenberg between 1854 and 1909“. It aimed to connect architectural-historical and technical research probes into a single narrative. The period procedures, mechanisms, regularities and specifi cs that characterized the selected railway were defi ned in the text by the selected objects. The original concept of the diploma thesis was to also conduct fi eld research and capture the oldest surviving elements of the track. Due to the amount and variety of archival material, this plan has been modifi ed and reduced from its original scope. In the said qualifying work, it was refl ected in the photographs of the current state of the dispatch building in Liberec and Hodkovice nad Mohelkou/Liebenau. Especially in the case of the Liberec railway station, the potential of the archive fund was far from exhausted. There is a relatively large amount of material for study – especially technical constructions – and they open up further possibilities for research.cs
dc.description.abstractDie K. k. priv. Süd-norddeutsche Verbindungsbahn entstand kurz vor Mitte des 19. Jahrhunderts in einer Zeit, als innerhalb des österreichischen Kaiserreichs private Unternehmen die Initiative für die Entwicklung dieses Sektors ergriffen. Die Idee zur Gründung eines Werks, das den Anschluss von Reichenberg an das entstehende Eisenbahnnetz ermöglichen würde, entstand jedoch schon fast zwei Jahrzehnte früher. Über die ganze Zeitspanne wurde diese Idee von nordböhmischen Industriellen unterstützt, darunter Karl Herzig und Johann Liebieg. Die endgültige Streckenführung der Bahn wurde jedoch auch von den Anforderungen der Armee beeinfl usst. Letztere sah die Möglichkeit, die Bahn für ihre Zwecke zu nutzen. Die Strecke sollte also sowohl den Bedürfnissen des „zivilen Sektors“ als auch denjenigen der Armee entsprechen. Das Bahnprojekt umfasste eine Reihe architektonisch und technisch bedeutender Objekte. Diese gehörten oft zu den modernsten, die es damals gab (Schifkorns Brückenkonstruktion, der Bahnhofskomplex von Reichenberg mit seinen technischen Einrichtungen und umfangreichen Werkstätten). Dank der Initiative von Industrieunternehmen wurde das Eisenbahnnetz in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts ausgebaut und Verbindungen mit dem Ausland geschaffen. In beiden Fällen war die Süd-Norddeutsche Verbindungsbahn aktiv und prägte damit die historische Entwicklung. Erst 1909 wurde der Privatverkehr auf der Strecke durch den Staatsverkehr ersetzt. Damals ergriff der Staat aufgrund der volkswirtschaftlichen Probleme der privaten Unternehmen wieder die Initiative. Anzumerken ist, dass die Süd-Norddeutsche Verbindungsbahn eine der letzten verstaatlichten Strecken in der Monarchie war.de
dc.description.abstractKolej łącząca południe i północ Niemiec zaczęła powstawać na krótko przed połową XIX wieku, co w kontekście Cesarstwa Austrii było okresem, w którym inicjatywę rozwoju tego sektora przyjęły spółki prywatne. Idea zbudowania dzieła, które umożliwiłoby przyłączenie Liberca do powstającego systemu kolei, była jednak o prawie dwadzieścia lat starsza. Przez cały okres stali za taką ideą przedsiębiorcy północnoczescy, do których należeli też Karel Herzig i Johann Liebieg. Na rzeczywisty przebieg trasy wpłynęły również potrzeby armii, postrzegającej wykorzystanie potencjału kolei dla własnych celów. Trasa miała więc spełniać zarówno potrzeby „sektora prywatnego“, jak również armii. W projekcie kolei można znaleźć szereg obiektów o wartości architektonicznej i technicznej. Należały one w swoim okresie do najbardziej współczesnych, które były do dyspozycji (konstrukcja mostów Schifkorna, kompleks dworca libereckiego z zapleczem technicznym i obszernymi warsztatami). Dzięki inicjatywie spółek przemysłowych dochodziło w drugiej połowie XIX wieku do powiększania szerokiej sieci kolejowej i do wykonania połączenia zagranicznego. W obu przypadkach Południowo-Północna Niemiecka Kolej Łącząca była aktywna i wpłynęła ona na rozwój historyczny. Eksploatacja prywatna została zmieniona na państwową aż w roku 1909. Wówczas w następstwie ogólnokrajowych problemów ekonomicznych zakładów prywatnych inicjatywę ponownie przyjęło państwo. Należy wspomnieć, że Południowo-Północna Niemiecka Kolej Łącząca była jedną z ostatnich nacjonalizowanych tras na terenie monarchii.pl
dc.formattext
dc.identifier.doi10.15240/tul/007/2024-1-002
dc.identifier.issn1213-5097
dc.identifier.urihttps://dspace.tul.cz/handle/15240/175300
dc.relation.ispartofFontes Nissae
dc.subjectvýpravní budovacs
dc.subjectvýtopnacs
dc.subjectLibereccs
dc.subjectželeznicecs
dc.subjectnádražícs
dc.subjectJihoseveroněmecká spojovací dráhacs
dc.subjectparní lokomotivacs
dc.subjectSychrovcs
dc.subjectkolejecs
dc.subjectŽelezný Brodcs
dc.subjectdispatch buildingen
dc.subjectheating planten
dc.subjectLiberec/Reichenbergen
dc.subjectrailwayen
dc.subjectrailway stationen
dc.subjectSouth-North German connecting railwayen
dc.subjectsteam locomotiveen
dc.subjectSychrov/Sichrowen
dc.subjecttracksen
dc.subjectŽelezný Brod/Eisenbroden
dc.titleArchitektonická stránka vybraných drážních budov Jihoseveroněmecké spojovací dráhy mezi lety 1854 a 1909
dc.title.alternativeArchitektonische Gestalt der K. k. priv. Süd-norddeutschen Verbindungsbahnde
dc.title.alternativeArchitectural aspects of selected railway buildings of the South-North German connecting railway between 1854 and 1909en
dc.title.alternativeKoncepcja architektoniczna Południowo- Północnej Niemieckej Kolejipl
local.article.number2
local.citation.epage45
local.citation.spage32
local.noteFontes Nissae | Prameny Nisy XXI, 2020, č. 2 vznikly vrámci výzkumného cíle Podpora recenzovaného periodika Fontes Nissae financovaného zinstitucionální podpory Ministerstva kultury na dlouhodobý koncepční rozvoj (DKRVO). Periodikum vychází s podporou Libereckého kraje a Nadace Český literární fond, za přispění Katedry historie Fakulty přírodovědně-humanitní a pedagogické Technické univerzity v Liberci, Krajské vědecké knihovny v Liberci, Městského muzea v Železném Brodě, Národního památkového ústavu, územního odborného pracoviště v Liberci, Oblastní galerie Liberec, Severočeského muzea v Liberci a Státního oblastního archivu v Litoměřicích, pobočky SOkA Jablonec nad Nisou a SOkA Liberec.cs
local.relation.issue1
local.relation.volume25
Files
Original bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Thumbnail Image
Name:
Architektonická stránka.pdf
Size:
24.66 MB
Format:
Adobe Portable Document Format
Description:
článek
Download
Collections
Číslo 1